“Je moet voor jezelf kiezen” is als advies haast een dooddoener. Waarom is het dan zo ontzettend lastig om er gehoor aan te geven? Ook ik – jarenlang een perfectionistische pleaser met nog steeds soms pleasertrekjes – heb soms een inwendig gevecht over kiezen voor mezelf of doen wat de ander van me vraagt. Een podcast die ik luisterde over gezond egoïsme leverde me een A4-tje vol inzichten en tips op. Alle reden om er een blog aan te wijden! Dit zijn 5 tips om jezelf op #1 te zetten zonder dat het écht egoïstisch wordt.

Over voor jezelf kiezen en gezond egoïsme

5 mooie inzichten over voor jezelf kiezen

Podcasts luister ik bijna dagelijks, maar sommige blijven me in het bijzonder bij. Deze podcast was er daar één van. En dus pende ik tijdens het luisteren (de Swiffer inmiddels naar de voorraadkast gebonjourd) driftig mee om de mooie inzichten niet alleen in me op te nemen, maar er ook echt iets mee te doen.

Dit zijn 5 tips die ik zelf uit de podcast haalde en waar jij, als je een mede-pleaser bent, misschien ook iets mee kunt.

Tip 1: “Wat voel ik hier eigenlijk bij?”

Het mooiste wat ik uit de podcast haalde, is een les die ik zelf de laatste maanden ook ben gaan ervaren. Dat is deze:

Je bent nooit het slachtoffer van je eigen volle agenda. Weet dat je altijd een keuze hebt om je agenda minder vol te maken.

In de periode dat ik superdruk was met werk en andere verplichtingen, voelde het vaak alsof ik werd geleefd. Alsof mijn agenda werd volgeplempt zonder dat ik er zelf enige invloed op had. Na een tijdje ontdekte ik dat het anders werkt. Dat je zelf keuzes kunt maken als je agenda volgestouwd is, dat je zelf afspraken kunt afzeggen als dat nodig is en dat je ook mag besluiten om sommige dingen niet te doen.

Inger tipt in de podcast dat je jezelf bij elke afspraak die in je agenda staat (of dreigt te komen) kunt afvragen “Wat voel ik hier eigenlijk bij?”. Past dit nu? Heb ik er de energie voor? Krijg ik er energie van? Moet het echt gebeuren? Het doel daarvan is niet dat je hele dagen niks doet en al je afspraken cancelt (maak je ook geen vrienden mee!), maar wel dat je kritischer wordt voordat je luid “Ja!” roept op elke afspraak, taak, opdracht of telefoontje.

Besef ook dat je dingen mag afzeggen als je merkt dat je overloopt. Houd het dicht bij jezelf en geef eerlijk aan waarom je besluit voor jezelf te kiezen. Dan kun je eerder op begrip rekenen dan als je strooit met smoesjes.

Tip 2: laat bij de ander wat van de ander is

Hartstikke leuk, dat voor jezelf opkomen. Maar niet altijd heb je iemand tegenover je (of aan de andere kant van de lijn) die vol enthousiasme reageert op jouw poging tot zelfbescherming. Het kan best zijn dat jouw afzegging de ander heel hard raakt. Dan krijg je dingen te horen als:

• “Niemand maakt ooit tijd voor mij.”
• “Ik ben zeker niet belangrijk voor je.”
• “Ik doe er niet toe voor mensen.”

Laat je in zo’n geval niet direct meeslepen door het gejammer. Kijk kritisch wat werkelijk aan jou toe te schrijven is en wat van de ander is. Als de ander weinig zelfvertrouwen heeft, zal welke afzegging dan ook hem raken. Dat betekent niet dat jij een slecht mens bent; het zegt iets over de persoonlijke struggles van de ander.

Weet ook dat er een verschil is tussen de boodschap die jij overbrengt en de interpretaties die de ander daaraan koppelt. Als jij je afzegging heel bot formuleert (“Ik heb hier nul zin in, dus ik kom niet!”), dan is een ‘sorry’ inderdaad misschien gepast. Zolang jij het netjes brengt en bij jezelf houdt, zegt het wellicht meer over de ander dan over jezelf als de ander over je woorden struikelt.

Ik probeer dat zelf steeds vaker in gedachten te houden, bijvoorbeeld toen ik een tijdje geleden een samenwerking stopzette. De ander had alle recht om teleurgesteld te zijn, maar dat betekent niet dat ik mijn keuze niet had mogen maken. Dat verschil zien helpt mij enorm om me niet te veel te laten meeslepen door reacties van anderen en om minder in te vullen voor de ander.

Tip 3: laat lijstjes soms lekker links liggen

Lekkere tongbreker, hè?! 😉

In de podcast ging Inger in op een kwaal waar ik ook last van heb: de lijstjesgekte. Ik maak voor werkelijk alles lijstjes, doe het er goed op en pen zelfs in het weekend van alles neer wat ik wil of moet doen. Tot aan het buiten zetten van de container en het sturen van een appje aan toe. De keerzijde daarvan is dat alles wat op papier staat, al snel serieus voelt als iets wat “moet”.

Als je niet oplet, ben je ook in je vrije tijd bezig met lijstjes afvinken. Hardlooprondje? Check! Keuken schoonmaken? Check! Jarige vriendin appen? Check! Er is dan nog weinig ruimte over om gewoon wat aan te lummelen.

Toen ik dat hoorde in de podcast, krabde ik mezelf eens achter de oren. Toen ik tijdens mijn weekje weg geen enkel lijstje had gemaakt, voelde dat verrassend fijn. Direct na thuiskomst betrapte ik me erop dat in een mum van tijd punten als “keuken schoonmaken”, “stofzuigen”, “berging uitruimen” en “vriendin appen” op de lijst stonden. Allemaal dingen die echt niet per se hoeven, maar zodra ze zwart op wit staan lijken het moetjes te zijn geworden.

Die punten niet afvinken, voelde haast als falen. Dat was niet mijn vakantieplan! En dus klapte ik mijn notitieboekje dicht en deed ik het de volgende vrije dag lekker zonder lijstje.

Tip 4: zie gezond egoïsme als een mooi voorbeeld

Grappig, zo had ik er nog nooit naar gekeken voordat ik de podcast luisterde. Maar als je voor jezelf opkomt, hoeft dat niet meteen scheve blikken te geven. Misschien vinden anderen het juist bewonderenswaardig als jij een afspraak afzegt omdat je merkt dat je er de ruimte in je hoofd en in je agenda niet voor hebt. In plaats van dat anderen boos of teleurgesteld zijn, denken ze misschien wel “Wat goed! Dat zou ik ook vaker moeten doen.”

Toen ik erover ging nadenken, heb ik dat zelf weleens gehad als iemand anders afzei. Zo vond ik het juist inspirerend toen een mogelijke opdrachtgever zei “Laten we over vier weken afspreken. Dan heb ik er de ruimte voor in mijn hoofd.” Dat zette mij aan het denken om, net als zij, meer speelruimte voor mezelf te creëren. En toen een vriendin bewust niet in haar vakantie wilde afspreken omdat ze tijdens haar vrije weken tijd voor zichzelf nodig had, dacht ik ook “Wat slim! Zo zou ik ook moeten denken.”

Dus voordat je voor jezelf kiezen veroordeelt als “egoïstisch”, denk eens twee keer na en besef dat je er misschien juist een mooi voorbeeld mee geeft.

Een extra reden om vaker voor jezelf te kiezen!

Tip 5: neem afspraken met jezelf serieus

Vaak tillen we heel zwaar aan afspraken die we met anderen hebben gemaakt. Maar waarom gaat dat vaak ten koste van afspraken met onszelf? Bij mij werkt het vaak als volgt: ik heb een lijstje met werkmoetjes, daar komen een paar huishoudelijke taken bij en ik heb een aantal afspraken met anderen staan. De tijd die dan nog overblijft, gebruik ik voor ontspannende dingen. Kosten de andere taken meer tijd dan gedacht? Dan sneuvelt mijn ontspantijd als eerste. Dat is immers het enige dat niet absoluut móet.

Waarom werkt dat eigenlijk zo? Zoals je met anderen afspraken maakt, zo kun je dat ook met jezelf doen. Ook afspraken met jezelf verdienen een plek in je agenda en ook die afspraken verdienen het om andere dingen voor te laten wijken. Wat nu als je die afspraken met jezelf net zo serieus neemt als elke andere afspraak? En als je het afzeggen van die afspraken ook tien keer overweegt voordat je het ook echt doet, net zoals afspraken met anderen?

Van alle mensen om je heen is er maar één voor wie je het áltijd naar de zin moet maken en met wie je van je vroege kindertijd tot (als het goed is) ver na je pensioen te maken hebt: jijzelf. Dan kun je jezelf maar beter te vriend houden.

Wat was de laatste keer dat jij besloot voor jezelf te kiezen?